رایانش ابری چیست؟ | 0 تا 100 هرآنچه که باید از رایانش ابری (Cloud Computing) بدانید☁️
رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری چیست؟ همه ما می‌دانیم که در جهان امروز، اطلاعات به سرعت نور در جریان هستند. این موضوع در کنار کمک به پیشرفت دنیای فناوری و انتقال سریع اطلاعات، چالش‌هایی را نیز با خود به همراه دارد! یکی از این چالش‌ها، ذخیره‌سازی، پردازش و دسترسی به دادهها است. اینجاست که رایانش ابری، به عبارتی همان Cloud computing، به‌عنوان یک مفهوم و فناوری پیشرو وارد میدان میشود؛ اما رایانش ابری یعنی چه و چرا تا این میزان اهمیت دارد؟
به زبان ساده، تصور کنید بدون نیاز به سخت‌افزارهای گران‌قیمت و فیزیکی، در هر مکانی، فقط با استفاده از اینترنت بتوانید به دادهها و اطلاعات خود دسترسی داشته باشید! این همان وعده‌ای است که تکنولوژی رایانش ابری به ما میدهد. در حقیقت، کلود همان تکنولوژی‌ای است که با حذف محدودیت‌های فیزیکی، دنیای جدیدی را پیش روی کاربران باز میکند؛ اما شناخت کامل این فناوری، لازمه استفاده صحیح از آن و جلوگیری از بروز هرگونه مشکل است که در این مقاله از ابرآراز آن را بررسی می‌کنیم.
رایانش ابری (Cloud Computing) چیست؟
پیش از بررسی نحوه کارکرد این سرویس، لازم است بدانید که رایانش ابری چیست و برای چه کسب‌وکارها و افرادی مناسب است؟ رایانش ابری (Cloud Computing)، به معنای استفاده از خدمات محاسباتی ازطریق اینترنت و بدون نیاز به نگهداری و مدیریت مستقیم سخت‌افزارها است. درواقع براساس نیازهای کاربر، منابعی مانند سرور، ذخیره‌سازی اطلاعات، پایگاه داده، شبکه‌ها، نرمافزارها و ابزارهای تجزیه‌وتحلیل، بهصورت آنلاین، توسط ارائهدهندگان سرویس‌های ابری ارائه میشود.
رایانش ابری به زبان ساده، به شما کمک میکند تا از منابع کامپیوتری بهصورت اشتراکی استفاده کنید. این منابع به‌طور متمرکز در مراکز داده بزرگ نگهداری و مدیریت میشوند و شما تنها هزینه استفاده از خدماتی که نیاز دارید را پرداخت می‌کنید و با استفاده از اینترنت می‌توانید به این منابع دسترسی داشته باشید.
تاریخچه رایانش ابری
اصطلاح رایانش ابری برای اولین بار در سال 1996 توسط شرکت Compaq Computer مطرح شد. در سال 1999، Salesforce.com نرم‌افزار CRM مبتنی‌بر ابر را معرفی کرد که تحولی در استفاده از نرمافزارهای شرکتی ایجاد کرد.
برخلاف نرم‌افزار سنتی CRM، این نرم‌افزار مبتنی‌بر رایانش ابری، نیازی به نصب برروی تمامی سیستم‌های موجود در یک شرکت را نداشت و به همین دلیل، یک جایگزین بسیار ارزان‌قیمتی بود. این رویکرد جدید و پیشگامانه، زمینه را برای کلود کامپیوتینگ به آن شکلی که امروزه آن را می‌شناسیم، فراهم کرد.
در دهه 2000، آمازون با راه‌اندازی خدمات EC2 و S3 و ارائه مدل پرداخت pay-as-you-go، نقش کلیدی در استانداردسازی این فناوری داشت. همچنین گوگل با انتشار Google Docs و سایر ابزارهای مشابه، استفاده از خدمات ابری را گسترش داد.
رایانش ابری امروزه همچنان درحال پیشرفت است و شرکت‌هایی مانند Salesforce ،Amazon و Google، نقش اصلی در توسعه و گسترش این فناوری ایفا می‌کنند.
رایانش ابری به سازمان‌ها این امکان را میدهد که بدون نیاز به زیرساختهای فیزیکی، از منابع فناوری اطلاعات بهصورت آنلاین و با انعطاف‌پذیری بالا بهره‌برداری کنند. این فناوری نه تنها هزینه‌ها را کاهش میدهد، بلکه با فراهم کردن مقیاس‌پذیری و دسترسی از هر مکان، امکان نوآوری و بهبود عملکرد کسب‌وکارها را به ارمغان می‌آورد.
مزایا و ویژگی های رایانش ابری
رایانش ابری (Cloud Computing) به سازمان‌ها و کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به زیرساختهای فیزیکی، از منابع فناوری اطلاعات مانند پردازش، ذخیره‌سازی دادهها و نرمافزارها استفاده کنند. در اینجا به برخی از مزایا و ویژگی‌های برجسته رایانش ابری اشاره می‌کنیم:
- سازمان پیشرفته
با داشتن تمام اسناد مربوطه در یک مکان مرکزی و ابری، دسترسی به جدیدترین نسخه‌ها و بهروزرسانی دادهها آسان‌تر می شود.
- کاهش هزینه‌ها
با توجه به عدم نیاز شما به منابع فیزیکی، هزینه‌ها تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابند.
- دسترس‌پذیری
اصلی‌ترین مزیت این فناوری، دسترس‌پذیری آن تنها با وجود اینترنت و یک دستگاه متصل به اینترنت است.
- به‌روزرسانی‌های همزمان و خودکار
در دنیای رایانش ابری، کارکنان شما نیازی به برگزاری جلسات و حضور داشتن در یک اتاق برای اعمال به‌روزرسانی‌ها ندارند.
معایب و چالش های رایانش ابری
با وجود مزایای بسیار رایانش ابری، استفاده از این فناوری همچنان با چالش‌ها و معایبی همراه است که سازمان‌ها باید قبل از انتخاب و استفاده از آن، به‌خوبی آن‌ها را در نظر بگیرند. در اینجا به برخی از چالش‌ها و معایب رایانش ابری اشاره می‌کنیم:
- وابستگی به اینترنت
یکی از نقاط ضعف رایانش ابری، وابستگی کامل آن به اینترنت است؛ به‌طوری که اگر اینترنت شما قطع شود، تا زمان اتصال مجدد به اینترنت، شما به داده‌های خود دسترسی نخواهید داشت.
- محدودیت‌ها
عدم دسترسی مستقیم برروی زیرساخت‌ها و سخت‌افزارها می‌تواند برای شما محدودیت‌هایی ایجاد کند.
- چالش‌های رایانش ابری
ممکن است استفاده از آن شما را با چالش‌هایی مانند مسائل مربوط به پشتیبانی و چالش‌های یکپارچگی سیستم‌ها در سازمان مواجه شوید.
در جدول زیر، نگاهی به مقایسه مزایا و معایب رایانش ابری داشته ایم:
| مزایا | معایب |
| مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری | مسائل امنیتی و حریم خصوصی |
| کاهش هزینه‌ها | وابستگی به اتصال اینترنت |
| دسترس‌پذیری بالا | محدودیت در کنترل و مدیریت |
| امنیت پیشرفته | هزینه‌های بلندمدت |
| پشتیبانی از همکاری و دسترسی از هر مکان | مسائل مربوط به سازگاری و یکپارچگی |
| نوآوری سریع‌تر | مسائل قانونی و مقرراتی |
کاربرد رایانش ابری چیست؟
با پیشرفت فناوری‌های دیجیتال، قدرتمندترشدن و دردسترس‌بودن آن‌ها، درحال حاضر برنامه‌ها و سیستم‌عامل‌های مبتنی‌بر کلود، روز‌به‌روز درحال افزایش هستند. بسیاری از شما ممکن است بدون آنکه بدانید، از سرویس‌های رایانش ابری استفاده می‌کنید.
ذخیره سازی داده ها در فضای ابری
یکی از رایج‌ترین کاربردهای رایانش ابری، ذخیره‌سازی دادهها بوذه که این کار توسط مدل‌های معرفی‌شده مانند ابر عمومی یا ابر خصوصی امکان‌پذیر است. همچنین در این فناوری، منابع شما محدود نیستند و درصورت نیاز می‌توانید آن را افزایش دهید. از دیگر کاربردهای مهم این فناوری این است که با رایانش ابری، شما می‌توانید از نرمافزارها و اپلیکیشن‌های مختلف بهصورت آنلاین استفاده کنید، بدون آنکه نیاز به نصب یا مدیریت آن‌ها در سیستم‌های خود داشته باشند.
پردازش و تحلیل حجم بالای داده ها
رایانش ابری قابلیت‌هایی را برای پردازش و تحلیل حجم بالای دادهها فراهم می‌آورد که می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا بینش‌های بیشتری از داده‌های خود به‌دست آورند. استفاده از ابزارهای تحلیلی مبتنی‌بر ابر، به‌ویژه در پروژه‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، درحال افزایش است.
از طرفی، سرویس‌های بازی ابری به کاربران این امکان را می‌دهند که بازی‌های ویدئویی را بدون نیاز به سخت‌افزار قدرتمند و ازطریق اتصال اینترنتی اجرا کنند.
هوش مصنوعی در رایانش ابری
هوش مصنوعی در رایانش ابری به‌عنوان ابزاری برای افزایش کارایی و نوآوری در کسب‌وکارها معرفی میشود. ترکیب قدرت پردازشی ابری و فناوری‌های AI به شرکت‌ها این امکان را میدهد که داده‌های بزرگ را تحلیل، فرآیندها را اتوماتیک و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تری داشته باشند. این ویژگی‌ها به کاهش هزینه‌ها و تسریع در توسعه محصولات کمک میکند.
مهندسی رایانش ابری
رایانش ابری، در دسته‌بندی مشاغل نیز قرار می‌گیرد! مهندس رایانش ابری، یک متخصص IT است که مسئولیت طراحی، برنامه‌ریزی، مدیریت و نگهداری زیرساختهای رایانش ابری را برعهده دارد. این نقش شامل مدیریت منابع ابری، امنیت و ادغام خدمات مختلف است. مهندسان رایانش ابری معمولاً با انواع مختلفی از فناوری‌های ابری کار می‌کنند و برای اطمینان از کارایی، مقیاس‌پذیری و امنیت سیستم‌های ابری، مهارت‌های متعددی مانند برنامه‌نویسی، شبکه‌سازی و امنیت را نیاز دارند.
مدیریت پروژه ها و همکاری تیمی
با استفاده از رایانش ابری، شما می‌توانید در یک فضای ابری همه اطلاعات را با همکاران خود به‌اشتراک بگذارید. در این روش، ابزارهای ابری مانند Google Workspace ،Microsoft 365 و نرمافزارهای تخصصی مانند Asana و Trello به اعضای تیم کمک می‌کنند تا در فضای ابری و حتی از راه دور همکاری کنند، دادهها را به‌راحتی به اشتراک بگذارند و پیشرفت پروژه را دنبال نمایند.
پشتیبانی از اینترنت اشیا (IoT)
رایانش ابری در اینترنت اشیا به جمع‌آوری، ذخیره و پردازش داده‌های تولیدشده توسط دستگاه‌های هوشمند کمک کرده و امکان تحلیل و تصمیم‌گیری بهتر درمورد اطلاعات واقعی را فراهم میکند. به بیان دیگر، با استفاده از رایانش ابری، شرکت‌ها قادرند داده‌های بزرگ و پیچیده‌ای را که از دستگاه‌های IoT جمع‌آوری میشود، بهصورت مرکزی، ذخیره و پردازش کنند. این امر نه‌تنها به بهبود دسترسی به دادهها و تجزیه‌وتحلیل آن‌ها کمک میکند، بلکه امنیت و حریم خصوصی را نیز تقویت می‌نماید.
رایانش ابری در بانکداری
این فناوری، پردازش تراکنش‌ها و ذخیره‌سازی داده‌های حساس را در بانک‌ها بهبود می‌بخشد. رایانش ابری به بانک‌ها این امکان را میدهد که سریع‌تر و بهتر به نیازهای مشتریان پاسخ دهند و در عین حال، خطرات مربوط به ذخیره‌سازی دادهها و پردازش را کاهش دهند.
رایانش ابری در حسابداری
با استفاده از فناوری رایانش ابری، شما می‌توانید در هر زمان و مکانی تنها با اتصال به اینترنت، به داده‌های مالی و نرمافزارهای حسابداری دسترسی داشته باشید. از مهم‌ترین مزایای استفاده از رایانش ابری در حسابداری می‌توان به کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای، بهبود دقت دادهها و تسهیل همکاری تیمی اشاره کرد.
رایانش ابری در پزشکی
شما با استفاده از این سرویس‌ها، به‌راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانید نتایج آزمایشات خود را مشاهده کنید. دور از ذهن نیست که این فناوری در به‌اشتراک‌گذاری داده‌های پزشکی نیز کاربرد دارد.
رایانش ابری در آموزش
این فناوری میان دانشجویان و اساتید، ارتباط مؤثرتری برقرار میکند؛ درواقع شما می‌توانید فایل‌ها و پروژه‌های خود را با اساتید و هم‌کلاسی‌های خود به‌اشتراک بگذارید. رایانش ابری در آموزش باعث انعطاف‌پذیری و دسترسی بیشتر به منابع آموزشی میشود، به‌ویژه در مواقعی که نیاز به آموزش آنلاین یا از راه دور وجود دارد.
مثال هایی از رایانش ابری
رایانش ابری در زندگی روزمره و کسب‌وکارها، بیش از تصور شما کاربرد دارد. مثال‌هایی از رایانش ابری را باهم بررسی می‌کنیم.
- ذخیره‌سازی ابری
همانطور که در مبانی رایانش ابری گفته شد، سرویس‌هایی وجود دارند که امکان ذخیره‌سازی، مدیریت و به‌اشتراک‌گذاری فایل‌ها را به کاربران می‌دهند. مانند OneDrive ،Dropbox و Google Drive.
- پلتفرم ابری
پلتفرم‌هایی وجود دارند که نرمافزارهای کاربردی مانند واژه‌پرداز، مدیریت ایمیل و ابزارهای مدیریت ارتباط با مشتری را بهصورت آنلاین و ازطریق مرورگر ارائه می‌دهند. مانند Microsoft 365 ،Google Workspace و Salesforce.
- پخش آنلاین ویدیو و موسیقی
دسته سوم، از رایانش ابری برای ارائه محتوای ویدئویی و یا موسیقی استفاده می‌کنند. مانند Netflix ،Spotify و YouTube.
- کلود گیمینگ
شما می‌توانید بدون نیاز به سخت‌افزارهای قدرتمند، بازی‌های پیشرفته را از طریق اینترنت اجرا کنید. نمونه‌هایی از Cloud Gaming عبارتند از Google Stadia ،Xbox Cloud Gaming و NVIDIA GeForce Now.
- فضای ابری برای توسعه‌دهندگان
این سرویس‌ها قابلیت ذخیره‌سازی، پردازش و ابزارهای توسعه را برای برنامه‌نویسان و شرکت‌ها را فراهم می‌کنند. مانند AWS (Amazon Web Services)، Microsoft Azure و Google Cloud Platform.
- پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات
برخی از پلتفرم‌ها امکان پشتیبان‌گیری خودکار و بازیابی اطلاعات درصورت ازدست‌رفتن آن‌ها را برای شما ممکن می‌سازند؛ مانند Backblaze و Carbonite.
- همکاری تیمی
شما با استفاده از پلتفرم‌هایی مانند Trello ،Slack ،Zoom، تسکولو و ClickUp می‌توانید فعالیت‌های تیمی خود را با اعضای گروه به‌اشتراک بگذارید.
رایانش ابری چگونه کار می کند؟
فناوری رایانش ابری به‌واسطه شبکه‌ای از سرورها و مراکز داده، که در نقاط مختلف جهان توزیع شده‌اند، کار میکند. درواقع شما با اتصال به اینترنت، به زیرساختهای بزرگ و پیچیده که در قالب مراکز داده یا دیتاسنترها قرار دارند، متصل می‌شوید.
لازم است بدانید که معماری رایانش ابری به مجموعه‌ای از لایه‌ها و اجزای مختلف اشاره میکند که به‌طور همزمان به مدیریت و ارائه خدمات ابری کمک می‌کنند. این معماری شامل لایه‌های زیرساخت، پلتفرم، نرم‌افزار، امنیت، مدیریت و مجازی سازی است که همه آن‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا به‌راحتی از منابع ابری استفاده کنند.
فرآیند کار رایانش ابری
- اتصال به سرورها
شما در ابتدا، باید با استفاده از یک دستگاه (تلفن همراه، تبلت و…) و اتصال به اینترنت، وارد یک سرویس ابری شوید. این اتصال می‌تواند توسط یک مرورگر وب و نرمافزارهای خاصی مانند Google Drive ،Dropbox یا OneDrive صورت بگیرد.
- تقسیم منابع
سیستم‌های ابری با استفاده از فناوری‌هایی مانند مجازی‌سازی، منابع سخت‌افزاری مثل حافظه، پردازنده و فضای ذخیره‌سازی را براساس نیازهای شما، میان هزاران و حتی میلیون‌ها کاربر به‌اشتراک می‌گذارند.
- پردازش دادهها
سرور، داده‌های ارسالی شما را پردازش میکند و نتیجه را برای شما ارسال میکند.
ذخیره‌سازی و حفاظت از دادهها
اطلاعات شما در سرورهای ابری ذخیره میشوند و در چندین نقطه جغرافیایی قرار می‌گیرند تا از خطر ازدست‌دادن دادهها جلوگیری شود و همچنین، دسترسی به دادهها برای شما در هرلحظه ممکن باشد.
زیرساخت رایانش ابری
زیرساخت رایانش ابری (Cloud Infrastructure) به مجموعه‌ای از سخت‌افزارها و نرمافزارها گفته میشود که برای ارائه خدمات ابری استفاده میشوند. به زبان ساده‌تر، این زیرساخت شامل اجزای مختلفی مانند سرورها، ذخیره‌سازی دادهها، منابع شبکه و نرمافزارهای مجازی‌سازی است. در مدل رایانش ابری، به‌جای استفاده از سخت‌افزار فیزیکی در مراکز داده داخلی، سازمان‌ها از منابع مجازی‌شده‌ای استفاده می‌کنند که توسط ارائهدهندگان خدمات ابری ارائه میشوند.
این مدل به سازمان‌ها این امکان را میدهد که منابع خود را بدون نیاز به خرید و نگهداری تجهیزات فیزیکی گران‌قیمت، به‌طور مقیاس‌پذیر و انعطاف‌پذیر مدیریت کنند.
OpenStack چیست؟
OpenStack، یکی از اصلی‌ترین پلتفرم‌ها برای ساخت و مدیریت زیرساختهای ابری است. در رایانش ابری، نیاز به زیرساختهای قابل مقیاس و انعطاف‌پذیر وجود دارد و OpenStack این امکان را فراهم میکند. این پلتفرم به کاربران و سازمان‌ها این اجازه را میدهد که زیرساخت ابری خصوصی یا عمومی خود را بسازند و منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی و شبکه را به‌راحتی مدیریت کنند.
امنیت رایانش ابری
امنیت رایانش ابری برای حفاظت از داده‌های حساس دربرابر حملات سایبری و بدافزار و دسترسی غیرمجاز نکته‌ای است که بیش از هرچیزی باید به آن توجه کنید. با توجه به اینکه دادهها بهصورت آنلاین ذخیره و پردازش میشوند، داشتن امنیت مناسب می‌تواند از سرقت اطلاعات، آسیب به حریم خصوصی و اختلال در خدمات جلوگیری کند. به‌طور کلی، منظور از امنیت رایانش ابری، 4 مورد زیر است:
- حفاظت از دادهها: استفاده از رمزگذاری برای محافظت از دادهها و اطمینان از اینکه داده‌های دزدیده‌شده، قابل خواندن نیستند.
- مدیریت هویت و دسترسی: استفاده از احراز هویت چند عاملی (MFA) و سیاست‌های دسترسی برای محدودکردن دسترسی غیرمجاز به دادهها.
- مقابله با تهدیدات: شناسایی و پیشگیری از تهدیدات داخلی و خارجی مانند حملات سایبری، ویروس و بدافزارها.
- پاسخگویی و بازیابی: برنامه‌ریزی برای بازیابی دادهها درصورت ازدست‌رفتن یا تخریب و تضمین تداوم فعالیت‌ها.
معماری و انواع مدل های رایانش ابری چیست؟
معماری رایانش ابری به نحوه طراحی و سازماندهی منابع و خدماتی می‌پردازد که برای ارائه خدمات ابری به کاربران استفاده میشوند. این منابع شامل سخت‌افزار، نرم‌افزار و شبکه‌ها هستند که باهم ترکیب میشوند تا خدمات ابری را فراهم کنند.
در رایانش ابری، مدل‌های استقرار مختلفی وجود دارد که نحوه پیاده‌سازی و دسترسی به منابع ابری را تعیین می‌کنند. انواع ابر در رایانش ابری، به شما کمک می‌کنند تا براساس نیازها، منابع و محدودیت‌های خود، بهترین گزینه را برای استفاده از خدمات ابری انتخاب کنید.
ابر عمومی (Public Cloud)
در این مدل، منابع بهصورت عمومی برای تمامی کاربران در دسترس قرار می‌گیرد. این منابع به اشتراک گذاشته میشوند تا شما براساس نیازهای خود، از آن‌ها استفاده کنید. از طرفی، امکان افزایش و کاهش مقیاس منابع در این مدل بسیار ساده است.
همچنین، هزینه این مدل اغلب مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده؛ درنتیجه، برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط مناسب است.
ابر خصوصی (Private Cloud)
در این مدل، تمامی منابع به سازمان شما اختصاص می‌یابد که درنتیجه، شما دسترسی کامل به منابع خواهید داشت. این مدل عموماً امن‌تر است و برای سازمان‌های بزرگ یا شرکت‌هایی که نیاز به امنیت، کنترل و سفارشی‌سازی بیشتری دارند، مناسب است. اصلی‌ترین تفاوت بین ابر عمومی و ابر خصوصی، در هزینه این دو مدل است. ابر خصوصی، اغلب هزینه بیشتری دارد!
ابر هیبریدی (Hybrid Cloud)
همانطور که حدس می‌زنید، این مدل، ترکیبی از ابر عمومی و ابر خصوصی است. در این مدل، سازمان‌ها می‌توانند دادهها و برنامه‌های خود را بین ابر خصوصی و عمومی جابه‌جا کنند. این ترکیب به سازمان‌ها این امکان را میدهد که از مزایای هر دو مدل بهره‌مند شوند؛ به‌ویژه در مواقعی که نیاز به مقیاس‌پذیری فوری یا مدیریت داده‌های حساس دارند. بررسی تفاوت سرور اختصاصی هایبرید و سرور ابری، به شما کمک میکند تا سرویس مناسب نیازها و کسب‌وکار خود را تشخیص دهید.
ابر بومی (Cloud Native)
ابر بومی یا Cloud-Native به معماری و رویکردی در توسعه نرم‌افزار گفته میشود که به‌طور خاص برای اجرا در محیط‌های ابری طراحی شده است. در این روش، برنامه‌ها به گونه‌ای ساخته میشوند که بتوانند از مزایای مقیاس‌پذیری، انعطاف‌پذیری و خودکارسازی که توسط فناوری‌های ابری ارائه میشود، بهره ببرند.
کلود اپ (Cloud Application)
کلود اپ (Cloud Application) یا اپلیکیشن ابری، نرم‌افزاری است که در سرورهای ابری اجرا میشود و کاربران از طریق اینترنت به آن دسترسی دارند. این اپلیکیشن‌ها معمولاً نیازی به نصب روی دستگاه کاربر ندارند و تمام پردازش‌ها در فضای ابری انجام میشود.
خدمات و انواع سرویس های رایانش ابری
رایانش ابری نه‌تنها امکانات دسترسی به منابع محاسباتی را به‌طور نامحدود فراهم میکند، بلکه مدل‌های مختلفی برای استقرار این فناوری وجود دارد که سازمان‌ها و کاربران می‌توانند براساس نیازهای خاص خود، یکی از این مدل‌ها را انتخاب کنند. هرکدام از این مدل‌ها، ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که در انتخاب بهترین گزینه برای سازمان‌ها و کسب‌وکارها، نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
سرویس IaaS
به زبان ساده، سرویس IaaS مدلی است که منابع سخت‌افزاری مجازی‌سازی‌شده مانند سرورها، فضای ذخیره‌سازی، شبکه‌ها و ماشین‌های مجازی ازطریق اینترنت به کاربران ارائه میشوند. کاربران مسئول مدیریت سیستم‌عامل‌ها، نرمافزارها و داده‌های خود هستند، اما نیاز به نگهداری سخت‌افزار ندارند.
سرویس PaaS
سرویس PaaS یک بستر کامل برای توسعه، اجرا و مدیریت برنامه‌ها را فراهم میکند. توسعه‌دهندگان می‌توانند بدون نیاز به مدیریت زیرساخت‌ها، برروی کدنویسی و توسعه نرم‌افزار تمرکز کنند.
سرویس SaaS
به بیان مختصر، در سرویس SaaS کاربران به نرم‌افزارهایی که در فضای ابری اجرا میشوند، دسترسی پیدا می‌کنند. کاربران نیازی به نصب یا نگهداری نرم‌افزار ندارند و از طریق مرورگر یا اپلیکیشن به آن دسترسی دارند.
سرویس FaaS
FaaS درواقع یکی از مدل‌های رایانش ابری است که به کاربران اجازه میدهد تا تنها کد یا تابعی خاص را بدون نیاز به مدیریت سرورها و زیرساختهای مربوطه اجرا کنند. در این مدل، توسعه‌دهندگان می‌توانند کدهای خود را بهصورت توابعی کوچک و مقیاس‌پذیر بنویسند و آن‌ها را در محیط ابری اجرا کنند.
مقایسه SaaS ،PaaS ،IaaS و FaaS
مدل‌های SaaS ،PaaS ،IaaS و FaaS چهار سطح اصلی خدمات رایانش ابری هستند که هرکدام برای نیازهای خاصی طراحی شده‌اند. جدول زیر، ساده‌ترین راه برای بررسی این 4 سرویس است.
| مدل | تعریف | کاربرد اصلی | مزایا | مثال‌ها |
| SaaS | Software as a Service: ارائه نرمافزارها ازطریق اینترنت | استفاده از نرمافزارها بدون نیاز به نصب | کاهش نیاز به سخت‌افزار، استفاده آسان، بهروزرسانی خودکار | Gmail، Google Drive، Microsoft Office 365، Salesforce |
| PaaS | Platform as a Service: ارائه پلتفرم برای توسعه و استقرار نرمافزارها | توسعه‌دهندگان برای ساخت، آزمایش و استقرار اپلیکیشن‌ها | کاهش هزینه توسعه، تمرکز روی کدنویسی به‌جای مدیریت زیرساخت | Google App Engine، Microsoft Azure App Service، Heroku |
| IaaS | Infrastructure as a Service: ارائه زیرساختهای محاسباتی مانند سرور و فضای ذخیره‌سازی | سازمان‌هایی که به زیرساختهای مقیاس‌پذیر نیاز دارند. | دسترسی به منابع محاسباتی براساس نیاز، مقیاس‌پذیری بالا | Amazon Web Services (AWS EC2)، Microsoft Azure Virtual Machines، Google Cloud Compute Engine |
| FaaS | Function as a Service: ارائه محیطی برای اجرای توابع بدون مدیریت سرورها | توسعه‌دهندگانی که نیاز به اجرای توابع خاصی دارند. | هزینه کمتر به‌دلیل پرداخت براساس مصرف، حذف نیاز به مدیریت سرورها | AWS Lambda، Google Cloud Functions، Microsoft Azure Functions |
سرویس CaaS چیست؟
CaaS یا Containers as a Service به معنای کانتینر به عنوان سرویس است. این یک مدل ابری است که به کاربران امکان میدهد کانتینرها و برنامه‌های مبتنی بر کانتینر را مستقر، مدیریت و اجرا کنند. در این مدل، ارائهدهندگان خدمات ابری زیرساختهای لازم برای اجرای کانتینرها را فراهم می‌کنند، از جمله:
- مدیریت خودکار کانتینرها (با استفاده از ابزارهایی مانند داکر سوارم و کوبرنتیز)
- مقیاس‌پذیری خودکار برای افزایش یا کاهش منابع بر اساس نیاز
- یکپارچگی با CI/CD برای توسعه و استقرار مداوم نرم‌افزار
- امنیت و نظارت بر کانتینرها برای کنترل و مدیریت بهتر
CaaS به توسعه‌دهندگان و تیم‌های DevOps کمک میکند تا بدون نیاز به مدیریت مستقیم زیرساختهای سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری، برنامه‌های خود را بهصورت کارآمد اجرا کنند. این سرویس معمولاً بر روی پلتفرم‌های ابری مانند AWS، Google Cloud، Azure، و DigitalOcean ارائه میشود.
DaaS چیست؟
DaaS یا Desktop as a Service به معنای دسکتاپ به عنوان سرویس است. این یک مدل رایانش ابری است که در آن یک دسکتاپ مجازی (Virtual Desktop) از طریق اینترنت ارائه میشود. به‌جای اینکه سیستم‌عامل و برنامه‌های کاربردی روی دستگاه فیزیکی کاربر نصب شوند، همه چیز در سرورهای ابری اجرا شده و کاربران می‌توانند از هر دستگاهی (لپ‌تاپ، تبلت، موبایل) به دسکتاپ خود دسترسی داشته باشند.
دیتابیس ابری (DBaaS) چیست؟
دیتابیس ابری یک پایگاه داده است که روی زیرساختهای ابری اجرا میشود و از طریق اینترنت قابل دسترسی است. برخلاف دیتابیس‌های سنتی که روی سرورهای فیزیکی نگهداری میشوند، دیتابیس ابری توسط ارائهدهندگان Cloud مدیریت و میزبانی میشود و معمولاً بهصورت مدیریت‌شده (Managed) ارائه میشود.
مهاجرت ابری چیست؟
مهاجرت ابری به فرآیند انتقال دادهها، برنامه‌ها و زیرساختهای فناوری اطلاعات از یک محیط سنتی (On-Premises) یا یک ابر قدیمی به یک محیط ابری جدید اشاره دارد. این انتقال می‌تواند شامل سرورها، دیتابیس‌ها، اپلیکیشن‌ها و حتی کل سیستم‌های فناوری اطلاعات باشد.
رایانش مرزی (Edge Computing) چیست؟
رایانش مرزی (Edge Computing) یک مدل پردازشی است که دادهها را نزدیک به منبع تولیدشان پردازش میکند، به جای اینکه آن‌ها را به یک سرور مرکزی یا ابر ارسال کند. این مدل باعث میشود زمان تأخیر کاهش یابد، سرعت پردازش افزایش پیدا کند، و استفاده از پهنای باند بهینه‌تر شود.
پردازش ابری چیست؟
پردازش ابری یک فناوری است که امکان ذخیره‌سازی، پردازش و مدیریت دادهها و برنامه‌ها را روی سرورهای راه دور (دیتاسنترهای ابری) فراهم میکند. کاربران می‌توانند از طریق اینترنت به این منابع دسترسی داشته باشند، بدون نیاز به نصب نرمافزارها روی دستگاه خود یا مدیریت سخت‌افزارهای فیزیکی.
چند ابری چیست؟
چند ابری (Multi-Cloud) به استفاده از چندین سرویس‌دهنده ابری برای اجرای اپلیکیشن‌ها، ذخیره‌سازی دادهها و پردازش اطلاعات اشاره دارد. در این مدل، یک سازمان به‌جای وابستگی به یک ارائه‌دهنده ابری، از ترکیب چندین ابر عمومی و خصوصی برای افزایش انعطاف‌پذیری، امنیت و بهینه‌سازی هزینه‌ها استفاده میکند.
DNS ابری چیست؟
DNS ابری (Cloud DNS) یک سرویس مبتنی بر ابر برای مدیریت سیستم نام دامنه (DNS) است. این فناوری به سازمان‌ها و کاربران اجازه میدهد تا دامنه‌های خود را سریع‌تر، امن‌تر و پایدارتر مدیریت کنند.
فضای ابری گوگل (Google Cloud) چیست؟
فضای ابری گوگل یا Google Cloud مجموعه‌ای از خدمات ابری است که توسط شرکت گوگل برای ذخیره‌سازی دادهها، پردازش اطلاعات، اجرای اپلیکیشن‌ها و مدیریت زیرساخت‌ها ارائه میشود. این پلتفرم به کسب‌وکارها و توسعه‌دهندگان این امکان را میدهد تا از زیرساختهای گوگل برای اجرای پروژه‌های خود بدون نیاز به سرمایه‌گذاری در سرورهای فیزیکی استفاده کنند.
استفاده از رایانش ابری برای چه کاربرانی مناسب است؟
ممکن است با وجود بررسی کاربردهای رایانش ابری، این سؤال برای شما پیش بیاید که آیا این فناوری مناسب شما است یا خیر؟ اگر شما در سازمان خود به‌دنبال مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه‌های زیرساختی، دسترسی آسان به منابع پردازشی و ذخیره‌سازی داده‌های خود در بستری امن هستید، این فناوری مناسب شماست. رایانش ابری، به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، استارتاپ‌ها و حتی شرکت‌های بزرگ کمک میکند تا بدون نیاز به مدیریت سخت‌افزارهای فیزیکی، منابع ابری خود را به‌طور مؤثر و اقتصادی مدیریت کنند.
استفاده از رایانش ابری برای چه کاربرانی مناسب نیست؟
اما این فناوری، برای کاربران یا سازمان‌هایی که نیاز به کنترل کامل و محض برروی زیرساختهای خود دارند، مناسب نیست! علاوه‌براین، کسب‌وکارهایی که به اینترنت با سرعت بالا و پایدار دسترسی ندارند، یا هزینه‌های جاری مرتبط با خدمات ابری برای آن‌ها زیاد است، ممکن است ترجیح دهند از زیرساختهای سنتی استفاده کنند.
چگونه بهترین ارائه دهنده خدمات ابری را انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین ارائه‌دهنده خدمات ابری یکی از مهم‌ترین تصمیمات برای هر سازمان است که می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد، هزینه‌ها و امنیت دادهها داشته باشد. برای انجام این انتخاب، ابتدا باید نیازهای خاص کسب‌وکار خود را شناسایی کنید و سپس ویژگی‌های مهمی مانند مقیاس‌پذیری، امنیت، قیمت‌گذاری و پشتیبانی مشتری را مورد بررسی قرار دهید.
همچنین، توانایی ارائه‌دهنده در مدیریت بارهای کاری و یکپارچگی با سایر ابزارهای سازمانی نیز از دیگر فاکتورهای اساسی است. در نهایت، توجه به تجربه و شهرت ارائه‌دهنده در بازار و خدمات پس از فروش می‌تواند به شما در انتخاب صحیح کمک کند.
راهنمای خرید سرور ابری
برای خرید سرور ابری، انتخاب درست و دقیق سرور می‌تواند تأثیر زیادی بر کارایی و هزینه‌های شما داشته باشد. اولین قدم در این فرآیند، ارزیابی نیازهای خاص کسب‌وکار شما است؛ از جمله مقدار منابع پردازشی، حافظه و فضای ذخیره‌سازی که نیاز دارید. سپس باید به ویژگی‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، انعطاف‌پذیری در تنظیمات، و قابلیت ارتقا توجه کنید تا بتوانید سرور را مطابق با تغییرات آینده تنظیم کنید.
امنیت نیز فاکتور مهمی است؛ سرور ابری باید از پروتکلهای امنیتی پیشرفته برای حفاظت از دادهها پشتیبانی کند. همچنین، بررسی قیمت‌گذاری و مدل‌های مختلف پرداخت مانند پرداخت بر اساس مصرف یا اشتراکی، به شما کمک میکند تا هزینه‌ها را بهینه‌سازی کنید. در نهایت، پشتیبانی و خدمات پس از فروش از دیگر نکات ضروری است که به شما کمک میکند در صورت بروز مشکلات، به سرعت پاسخ‌گو باشید.
مدل پرداخت به ازای مصرف چیست؟
مدل پرداخت به ازای مصرف یکی از روش‌های محبوب در خدمات ابری است که به کاربران این امکان را میدهد تا تنها به میزان واقعی استفاده از منابع، هزینه پرداخت کنند. در این مدل، کاربران بابت منابعی که مصرف کرده‌اند مانند پردازش، ذخیره‌سازی، پهنای باند یا هر خدمت دیگری هزینه پرداخت می‌کنند، بدون نیاز به پیش‌پرداخت یا خرید منابع اضافی که ممکن است در آینده به آن‌ها نیاز نداشته باشند.
این مدل به خصوص برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که نمی‌خواهند هزینه‌های ثابت و سنگینی برای زیرساختهای فناوری اطلاعات پرداخت کنند، بسیار مناسب است. همچنین، به کاربران این امکان را میدهد که مقیاس منابع خود را به راحتی و به صورت داینامیک افزایش یا کاهش دهند و تنها برای استفاده واقعی خود هزینه کنند. این انعطاف‌پذیری به کسب‌وکارها کمک میکند تا هزینه‌ها را کنترل کرده و در مواقع نیاز به سرعت به منابع اضافی دسترسی پیدا کنند.
راهکار ابرآراز
ابرآراز یک سرور ابری منعطف مقیاس‌پذیر و قابل اتکا برای پشتیبانی از زیرساختهای کسب و کارهای مختلف ارائه میدهد. این سرور با وجود منابع مقیاس‌پذیر، امکان افزایش یا کاهش منابع را برای کاربران فراهم میکند. مقرون به صرفه بودن سرور ابری ابرآراز از دیگر مزایای این سرویس محسوب میشود. با دریافت این خدمات می‌توانید از ساخت اتوماتیک VPS ابری، پنل مدیریت منابع، مانیتورینگ لحظه‌ای، تهیه نسخه پشتیبان روزانه و فایروال مناسب برای تأمین امنیت سایتتان بهره‌مند شوید.
خرید سرور ابری
جمع‌بندی: رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری فناوری‌ای است که دنیای دیجیتال را متحول کرده و دسترسی به منابع محاسباتی را برای افراد و سازمان‌ها ساده‌تر، سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر ساخته است. این فناوری، با ارائه خدماتی مانند ذخیره‌سازی، پردازش، توسعه نرم‌افزار و زیرساخت، بدون نیاز به سخت‌افزارهای محلی و تنها ازطریق اینترنت، امکانات گسترده‌ای را فراهم میکند.
مدل‌های مختلف رایانش ابری مانند SaaS ،PaaS ،IaaS و FaaS، به کاربران اجازه می‌دهند تا براساس نیاز خود، از این فناوری بهره‌مند شوند. همچنین کاربردهای گسترده رایانش ابری در حوزه‌هایی مانند آموزش، پزشکی، بانکداری و اینترنت اشیا، نشان‌دهنده اهمیت آن در زندگی روزمره و کسب‌وکارهای مدرن است. به‌طور خلاصه رایانش ابری، مزایای زیر را به‌همراه دارد:
- فراهم‌کردن دسترسی آسان به منابع محاسباتی
- کمک به رشد کسب‌وکارها و نوآوری
- عدم نیاز به منابع فیزیکی
درنهایت، رایانش ابری نه‌تنها ابزاری برای ساده‌ترکردن فرآیندهای محاسباتی و ذخیره‌سازی است، بلکه زمینه‌ساز نوآوری و رشد کسب‌وکارها در دنیای دیجیتال نیز محسوب میشود.
سوالات متداول
- تکنولوژی رایانش ابری چیست و چگونه کار میکند؟
تکنولوژی رایانش ابری براساس استفاده از سرورهای مجازی برای ذخیره و مدیریت دادهها و اجرای نرمافزارها کار میکند. کاربران ازطریق مرورگرهای وب یا نرمافزارهای خاص به این منابع متصل میشوند و از خدمات ارائه شده بهره میبرند.
- آیا استفاده از رایانش ابری امن است؟
رایانش ابری معمولاً توسط ارائهدهندگان معتبر، با استفاده از پروتکلهای امنیتی پیشرفته مدیریت میشود و امن است.
- OpenStack چیست؟
OpenStack یک پلتفرم متنباز است که برای ساخت و مدیریت زیرساختهای ابری استفاده میشود. این فناوری به کاربران اجازه میدهد منابع خود را بهصورت خصوصی یا عمومی مدیریت کنند.
