معرفی بهترین ابزارهای مانیتورینگ لینوکس + آموزش تغییر پسورد root در لینوکس

برای شما هم پیش آمده که بخواهید به تغییر پسورد root در لینوکس اقدام کنید؟ نگران نباشید! لینوکس، سیستم عامل قدرتمندی است که برای هر مشکلی یک دستور ارائه می‌دهد. شما برای تغییر پسورد روت در لینوکس ، نیاز است که با استفاده از SSH  به سرور اختصاصی یا سرور مجازی خود وارد شوید. در ادامه ما با هم نحوه‌ی تغییر پسورد root در ubuntu را بررسی کرده و همچنین شما را با بهترین ابزارهای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال نیز آشنا خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

در همین ابتدا عنوان کنیم که اگر قصد خرید سرور مجازی لینوکس پر سرعت را دارید، می‌توانید با مراجعه به وب سایت ابرآراز از خدمات و امتیازات ویژه‌ی ما استفاده کنید.

سرور مجازی آراز

لینوکس چیست؟

اما پیش از اینکه به سراغ موضوع اصلی مقاله برویم و در این مورد صحبت کنیم که چگونه می‌توان به تغییر پسورد root در لینوکس اقدام کرد و یا اینکه بهترین ابزار ها برای مانیتورنیگ لینوکس کدامند، لازم است که آشنایی کوتاهی با لینوکس داشته باشیم.

از جهت فنی، لینوکس به تنهایی به عنوان هسته سیستم عامل معرفی می گردد. طرفداران GNU از آن به عنوان بخشی از GNU/Linux یاد می‌کنند و شاید شما هم شبیه به کاربران جدید فکر کنید لینوکس در واقع نام دیگری برای اوبونتو است!

استفاده از لینوکس مزایای متعددی به همراه دارد،‌ از جمله دسترسی به شبکه کامپیوتری، ذخیره سازی داده‌ها، امنیت، رایگان بودن و… . از آنجایی که صحبت بیشتر در مور لینوکس در این مقاله نمی‌گنجد، پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه درک درستی از این مطالبی که در این متن عنوان می‌کنیم داشته باشید، پیش از اینکه این مقاله را به انتها برسانید ابتدا مقاله‌ی لینوکس چیست را مطالعه کرده و سپس این آموزش را پیش بگیرید.

ابزارهای مختلف مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال

اولین ابزاری که برای مانیتورینگ لینوکس با آن آشنا می‌شویم، Top است. به‌طورکلی Top یکی از محبوب‌ترین ابزارهای نظارت بر سیستم مبتنی بر ترمینال است. این ابزار، به نمایش تمام فرآیندهای در حال اجرا کمک می‌کند و اطلاعات مهمی در مورد عملکرد رایانه شخصی یا سرور شما به شما می‌دهد. همچنین این توانایی را به شما می‌دهد که فرآیندهایی را که نیاز ندارید را از بین ببرید.

ابزار top به طور پیش‌فرض در اکثر توزیع‌های لینوکس وجود دارد و از این لحاظ می‌تواند بسیار مفید باشد. در مقابل اما هیچ پشتیبانی از ماوس، اسکرول و ابزارهای دیگر ندارد. همه‌ی این دلایل سبب می‌شود تا استفاده از Top برای تمامی کاربران مناسب نباشد.  جایگزین‌هایی برای ابزار Top وجود دارد که به راحتی به تغییر پسورد روت اوبونتو اقدام کرده و سیستم خود را مدیریت کنید. ما علاوه بر معرفی این ابزارها، نحوه‌ی نصب آنها را نیز توضیح می‌دهیم که بدون هیچ مشکلی از آنها استفاده نمایید. 

ابزار مناسب برای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال؛ Htop

htop یک مانیتور سیستم تعاملی برای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر تریمینال است که به دلیل پشتیبانی از اسکرول و ماوس استفاده از آن برای شما بسیار آسان خواهد بود. 

نحوه‌ی نصب htop

برای نصب htop در توزیع‌های مبتنی بر اوبونتو، فقط باید به ترمینال رفته و دستور زیر را تایپ کنید:

sudo apt install htop

همچنین برای استفاده از این ابزار مناسب جهت مانیتورینگ لینوکس ، می‌توانید بسته‌های RPM/DEB را از پیوندهای موجود در وب سایت رسمی آنها برای سایر توزیع‌های لینوکس بیابید. 

مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال با استفاده از Atop

اگر جزئیات بیشتری در مورد فرآیندهای در حال اجرا یا مواردی که قبلاً در حال اجرا بودند می‌خواهید، atop یک ابزار مفید برای دسترسی به اطلاعات اینچنینی است. همچنین در صورت تمایل به تجزیه و تحلیل طولانی مدت، از ثبت دائمی استفاده از منابع پشتیبانی می‌کند.

نحوه‌ی نصب atop برای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال

اگر می‌خواهید از atop برای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال استفاده کنید و در عین حال با یک توزیع مبتنی بر دبیان کار می‌کنید، تنها کافیست که دستور زیر را تایپ کنید:

sudo apt install atop

nmon ابزاری برای مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال

nmon ابزار مفید دیگری است که به شما امکان نظارت بر منابع و فرآیندهای سیستم را می‌دهد و با استفاده از آن می‌توانید به مانیتورینگ لینوکس مبتنی بر ترمینال اقدام نمایید.  برخلاف برخی دیگر از گزینه ها، به شما این امکان را می دهد که اطلاعات را تجزیه کنید و آنها را یک به یک نمایش دهید (آنها را در صورت نیاز تغییر دهید).

همانطور که در اسکرین شات های بالا مشاهده می کنید، باید کلیدهای خاصی را فشار دهید تا آمار را تغییر دهید و از میان آنها نگاه کنید. همچنین آمارها دارای کد رنگی هستند.

چگونه nmon را نصب کنیم؟

برای توزیع‌های مبتنی بر اوبونتو

sudo apt install nmon

vtop از بهترین ابزارها برای مانیتورینگ لینوکس

vtop یک ابزار جالب برای نظارت بر منابع سیستم است در حالی که توانایی مدیریت آنها را نیز دارد. این پشتیبانی از ماوس را ارائه می دهد و مانند یک رابط کاربری گرافیکی در ترمینال به نظر می رسد. اگر به آن نیاز ندارید می توانید کنترل ماوس را غیرفعال کنید. بنابراین، درک و نظارت همه چیز را آسان تر می کند. همچنین، می توانید به راحتی تم vtop را سفارشی کنید.

آموزش نحوه‌ی نصب vtop

sudo apt install nodejs

sudo apt install npm

sudo npm install -g vtop

 ابتدا nodejs و مدیریت بسته آن npm را نصب می‌کنید. بعد، با دستور سوم، در واقع vtop را نصب می کنید.

آشنایی با bashtop

یک جایگزین برتر چشمگیر که به طور بالقوه برای اجرا به منابع بیشتری نیاز دارد – اما استفاده از ان آسان  است. علاوه بر اطلاعاتی که به صورت پیش‌فرض ارائه می‌کند، اگر می‌خواهید دمای CPU و سایر آمارها را نیز با استفاده از bashtop می‌خواهید، می‌توانید ماژول‌های بیشتری اضافه کنید.

آموزش نصب bashtop

sudo apt install bashtop

برای Ubuntu 20.04 یا پایین تر

sudo add-apt-repository ppa:bashtop-monitor/bashtop

sudo apt update

sudo apt install bashtop

معرفی gtop برای مانیتورینگ لینوکس

در اینجا چیز زیادی برای سفارشی کردن ندارید؛ اما استفاده از آن آسان است و تمام اطلاعات لازم را ارائه می دهد.

نحوه‌ی نصب gtop

مشابه vtop، برای شروع در توزیع های مبتنی بر اوبونتو، باید nodejs و npm package manager را نصب کنید.

sudo apt install nodejs

sudo apt install npm

sudo npm install -g gtop

آشنایی با Glances

اطلاعاتی که روی صفحه نمایش خود خواهید داشت به اندازه پنجره بستگی دارد. بنابراین، باید تمام آمارهای ضروری برای ورودی/خروجی دیسک، شبکه، نسخه هسته، حسگرها و سایر اطلاعات را انتظار داشته باشید.

نحوه‌ی نصب Glances

sudo apt install glances

نحوه تغییر رمز عبور در لینوکس

در این راهنما، نحوه تغییر رمز عبور در لینوکس را با استفاده از دستور passwd و نام کاربر مورد نظر توضیح خواهیم داد. از این روش می توان برای تغییر رمز عبور برای کاربر اصلی و همچنین برای کاربران فردی استفاده کرد.

*توجه: قبل از تغییر هر رمز عبور، توصیه می شود که رمزهای عبور از قبل موجود و همچنین رمزهای عبور جدیدی را که قصد ایجاد آنها را دارید در یک فایل دفترچه یادداشت بنویسید یا آنها را در یک نرم افزار مدیریت رمز عبور ذخیره کنید تا در صورت نیاز به آنها دسترسی داشته باشید.

بازنشانی رمز عبور root

برای بازنشانی رمز عبور ریشه سرور لینوکس، مراحل زیر را دنبال کنید.

با استفاده از رمز عبور موجود خود با کاربر root وارد سرور شوید

اکنون برای تغییر رمز عبور کاربر root دستور را وارد کنید:

passwd root

در اعلان رمز عبور جدید،  رمز عبور جدید را وارد کنید و سپس اینتر را بزنید.

رمز عبور کاربر اصلی اکنون تغییر کرده است.

تغییر رمز عبور در لینوکس برای کاربران غیر روت

مانند مثال بالا، برای تغییر رمز عبور در لینوکس برای هر شخصی غیر از کاربر اصلی، می توانید از دستور passwd و به دنبال آن نام کاربر مورد نظر استفاده کنید. برای مثال، فرض کنید کاربری دارید به نام «user_1» و باید رمز عبور او را تغییر دهید. برای این کار از دستور زیر استفاده کنید:

passwd user_1