انواع ابر (Cloud) در رایانش ابری + راهنمای جامع معرفی، مقایسه و بررسی تفاوت‌ها
انواع ابر در رایانش ابری
انواع ابر در رایانش ابری چه کاربردی دارند؟ برای جواب دادن به این سؤال باید بدانید که رایانش ابری به‌معنی محاسبات مبتنی‌بر اینترنت است و امکان دسترسی آسان و مقرون‌به‌صرفه به دادهها، برنامه‌ها و خدمات مختلف را از هرمکان و در هرزمانی برای کاربران فراهم میکند.
همچنین، این فناوری نیاز کسب‌وکارها را به ایجاد زیرساخت‌های داخلی قدرتمند برطرف کرده و رشد آن‌ها را بهینه میکند. به‌عنوان مثال، Gmail به‌عنوان یکی از سرویسهای SaaS (نرم‌افزار به‌عنوان سرویس)، امکان ارسال ایمیل را به‌آسانی برای کاربران فراهم میکند. با این مقاله از ابرآراز همراه باشید و انواع سرویس ابری را بهتر بشناسید.
معرفی انواع ابر در رایانش ابری
رویکردهای متفاوتی برای مدیریت و راه‌اندازی انواع ابر در رایانش ابری وجود دارند؛ ازجمله مدل‌های استقرار محاسبات ابری، می‌توان به مدل ابر عمومی، ابر خصوصی، ابر ترکیبی، ابر اجتماعی و چند ابری اشاره کرد. این استقرارها با وجود قابلیت مقیاس‌پذیری، کنترل و انعطاف‌پذیری که دارند، به برآورده‌کردن اهداف و خواسته‌های کسب‌وکارهای مختلف کمک می‌کنند.
ابر عمومی چیست؟
ابر عمومی (Public cloud) توسط اشخاص ثالثی که خدمات ابری را ازطریق اینترنت برای عموم مردم ارائه می‌دهند، مدیریت میشوند. این خدمات به مشتریان این امکان را می‌دهد که فقط برای آنچه استفاده می‌کنند، هزینه پرداخت کنند؛ یعنی مشتری به هراندازه که از فضای ابری استفاده کرده باشد، هزینه آن را می‌پردازد و نه بیشتر.
این نوع از انواع ابر در رایانش ابری به‌منظور به‌حداقل‌رساندن هزینه‌های زیرساخت فناوری اطلاعات و مدیریت بار زیرساخت محلی در زمان اوج مصرف استفاده میشود. ازجمله ویژگی‌های ابر عمومی می‌توان به قابلیت استفاده چند کاربر به‌صورت همزمان از فضای ابری اشاره کرد. ازجمله ارائه دهندگان ابر عمومی مطرح جهانی می‌توان به Amazon EC2 ،IBM ،Azure ،GCP اشاره کرد.
ابر خصوصی چیست؟
ابر خصوصی (Private cloud) سیستم‌های توزیع‌شده‌ای هستند که روی زیرساخت‌های خصوصی کار می‌کنند و منابع محاسباتی را فقط به کاربران داخلی ارائه می‌دهند. در ابرهای خصوصی به‌جای یک مدل پرداختی ثابت برای همه، صورت‌حساب پرداختی براساس نحوه استفاده از خدمات سرویس‌دهنده توسط مشتریان محاسبه میشود.
با وجود قابلیت مقیاس‌پذیری و امکان شخصیسازی ابر خصوصی، سازمان‌ها می‌توانند به‌راحتی منابع مدنظرشان را روی این سرویس ابری افزایش یا کاهش دهند. درنتیجه، کسب‌وکارهای مختلف می‌توانند زیرساخت ابر خصوصی را کاملاً براساس نیازها و سیاست‌های خودشان سفارشی‌سازی کنند.
به دلیل محدودیت دسترسی در این نوع از انواع ابر در رایانش ابری، سازمان‌هایی مانند بانک‌ها و نهادهای دولتی، که با داده‌های حساس سروکار دارند، ترجیح می‌دهند از این نوع فضای ابری استفاده کنند. ازجمله ارائه‌دهندگان ابر خصوصی مطرح جهانی می‌توان به HP Data Centers ،Ubuntu ،Elastic-Private cloud ،Microsoft اشاره کرد.
ابر هیبریدی چیست؟
ابر ترکیبی یک سیستم توزیع ناهمگن است و به‌عنوان ابر ناهمگن هم در رایانش ابری شناخته میشود. به‌طور کلی، این مدل رایانش ابری ترکیبی از ابر عمومی (Public Cloud) و ابر خصوصی (Private Cloud) است که ازطریق اتصال متقابل مانند API ،VPN یا WAN به یکدیگر متصل میشوند. این اتصال ابری، امکان تبادل داده و منابع را بین این دو نوع محیط فراهم میکند و باعث میشود سیستم یکپارچه به نظر برسد.
در ابر ترکیبی وقتی ابر خصوصی به‌تنهایی نمی‌تواند بارهای اوج زمان کاری (Peak Loads) را مدیریت کند، ابر عمومی وارد عمل میشود و منابع اضافی را تأمین میکند. پس، سازمان‌ها می‌توانند از منابع ابر عمومی بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان در زیرساخت‌های خصوصی خودشان استفاده کنند. درنتیجه، این مدل، استفاده از منابع زیرساخت را بهینه کرده و هزینه‌های سربار سازمان‌ها را برای مدیریت منابع کاهش می‌دهد.
ابر اجتماعی چیست؟
ابر اجتماعی (Community Cloud) از سیستم‌های توزیع‌شده تشکیل شده و منابع و خدمات آن بین چندین مکان یا سرور مختلف پراکنده هستند. این سیستم‌ها با زیرساخت‌های چندین ابر خصوصی و ابر عمومی ترکیب میشوند تا نیازهای خاص یک صنعت یا جامعه را برطرف کنند. این ابرها به‌طور معمول برای سازمان‌هایی استفاده میشود که نیازمندی‌های مشترکی دارند.
با وجود مزایای متعددی که ابر اجتماعی دارد، اما مشکلاتی مانند عدم مشخص‌بودن مسئولیت نگهداری، مدیریت، امنیت، و هزینه‌ها و رفع مشکلات امنیتی بین سازمان‌ها هم در این ابرها دیده میشود. ازجمله سرویسهای ابرهای اجتماعی مطرح جهانی می‌توان به CloudSigma ،Nextcloud ،Synology C2 ،OwnCloud ،Stratoscale اشاره کرد.
چند ابری چیست؟
چند ابری (Multicloud) به معنی استفاده از چندین سرویس و ارائه‌دهنده رایانش ابری مانند AWS، Microsoft Azure، Google Cloud به‌صورت همزمان است. این استراتژی به سازمان‌ها کمک میکند تا بدون وابستگی به یک ارائه‌دهنده ابری خاص، از مزایای ویژه خدمات رایانش ابری بهره‌مند شوند. ازجمله مزایای این راهکار می‌توان به امکان استفاده از خدمات چندین ارائه‌دهنده سرویس ابری به‌صورت همزمان، توزیع بار کاری روی چندین ارائه‌دهنده سرویس ابری و افزایش امنیت دادهها اشاره کرد.
مقایسه انواع ابر در رایانش ابری
برای شناخت سرویسهای ابری مختلف و استفاده از آن‌ها، باید تفاوت این سرویس‌ها را بشناسید. ازجمله تفاوت‌های بین انواع ابر شامل ابرهای عمومی، خصوصی و ترکیبی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
| جنبه بررسی | ابر عمومی | ابر خصوصی | ابر ترکیبی |
| زیرساخت | این سرویس منابع را بین چندین سازمان به‌اشتراک می‌گذارد. | این سرویس به یک سازمان اختصاص داده میشود. | این سرویس ترکیبی از ابرهای عمومی و خصوصی است. |
| هزینه | هزینه این سرویس طبق مدل Pay-as-you-go بوده و مقرون‌به‌صرفه است. | سرمایه‌گذاری این سرویس برای زیرساخت، هزینه‌های عملیاتی بالقوه بالاتری خواهد داشت. | باتوجه به استفاده از منابع دولتی و خصوصی، متفاوت است. |
| امکان کنترل | امکان کنترل کمتری روی زیرساخت‌ها وجود دارد. | کنترل کاملی روی زیرساخت‌ها دارد. | معمولاً کنترل بیشتری نسبت به ابر عمومی به‌تنهایی دارد. |
| مقیاس‌پذیری | بسیار مقیاس‌پذیر بوده و منابع درصورت تقاضا، در دسترس خواهد بود. | مقیاس‌پذیر است، اما نیاز به سرمایه‌گذاری اضافی برای مقیاس‌بندی خواهد داشت. | مقیاس‌پذیر است و امکان افزایش منابع عمومی و خصوصی وجود دارد. |
| امنیت | امنیت توسط ارائه‌دهنده ابر و براساس سطوح مختلف اقدامات امنیتی تأمین میشود. | سطح بالاتری از کنترل اقدامات امنیتی دارد. | نگرانی‌های امنیتی برای هردو بخش عمومی و خصوصی وجود دارد. |
| انعطاف‌پذیری | انعطاف‌پذیری در تخصیص و استفاده از منابع وجود دارد. | انعطاف‌پذیر است، اما ممکن است نیاز به راه‌اندازی و مدیریت خدمات وجود داشته باشد. | انعطاف‌پذیری برای استفاده از بهترین ابرهای عمومی و خصوصی فراهم شده است. |
| نمونه‌ها | خدمات وب آمازون (AWS)، مایکروسافت آژور | ابرهای خصوصی میزبانی‌شده در محل یا ارائه‌شده توسط شخص ثالث | سازمان‌هایی که از ترکیبی از ابرهای عمومی و خصوصی مانند AWS Outposts یا Azure Stack استفاده می‌کنند. |
چگونه بهترین ابر را انتخاب کنیم؟
کسب‌وکارهای مختلف برای انتخاب مناسب‌ترین نوع از انواع ابر در رایانش ابری مدنظرشان باید به مواردی مانند نیازهای امنیتی، مقیاس‌پذیری و منابع مالی خودشان توجه داشته باشند. ازجمله نکات مهم انتخاب یک سرویس ابری مناسب، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سنجش نیازها و اهداف کسب و کار
طبق الزامات خاص کسب‌وکارتان، مواردی مانند مقرون‌به‌صرفه‌بودن سرویس، مقیاس‌پذیری آن و امنیت و انطباق سرویس با مقررات سازمانتان را بررسی کنید.
- بررسی مدل‌های استقرار ابری
با توجه به نیاز سازمانتان به امنیت بالا، قابلیت سفارشی‌سازی، قابلیت دسترس‌پذیری و سهولت استفاده از سرویس ابری، می‌توانید یکی از مدل‌های استقرار ابری را برای استفاده انتخاب کنید.
- بررسی شرایط و خدمات ارائه‌دهندگان ابری
برای انتخاب سرویس‌دهنده ابری باید به امکان یکپارچه‌سازی سرویس‌ها و پلتفرم‌های مختلف با سیستم‌های موجود در سازمان، تعهدات SLA در زمینه دردسترس‌بودن سرویس، پشتیبانی و زمان پاسخ‌دهی ارائه‌دهنده خدمات و موقعیت جغرافیایی مراکز داده آن نیز توجه داشته باشید.
- بررسی هزینه‌های سرویس
براساس مبلغی که برای استفاده از سرویس ابری درنظر دارید و همچنین ابعاد سازمانتان، می‌توانید سرویسهای ارائه‌دهنده خدمات ابری را بررسی کرده و سرویسهای عمومی یا اختصاصی را تهیه کنید.
- بررسی مقیاس‌پذیری و عملکرد سرویس ابری
براساس میزان بار کاری سرویس مدنظر درحال حاضر و در آینده، مدلی را انتخاب کنید که قابلیت مقیاس‌پذیری را برای مدیریت بار کاری براساس نیازهای فصلی و در زمان اوج بار داشته باشد.
- توجه به امنیت و انطباق سرویس
برای انتخاب سرویس ابری لازم است به ارائه امکانات امنیتی مانند رمزگذاری، مدیریت هویت و دسترسی (IAM) و دسترسی امن به دادهها نیز توجه داشته باشید.
انواع سرویس های رایانش ابری
سرویسهای متنوع رایانش ابری براساس نیازمندی‌های مختلفی طراحی شده‌اند. درنتیجه، کسب‌وکارهای متنوع و کاربران می‌توانند براساس نیازمندی‌هایشان، بهترین نمونه این سرویس‌ها را برای استفاده انتخاب کنند. رایجترین انواع سرویسهای ابری عبارتند از:
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) یکی از مدل‌های کاربردی رایانش ابری است که زیرساخت‌های محاسباتی مانند سرور، فضای ذخیرهسازی و شبکه را به‌صورت مجازی و ازطریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
در این مدل، کاربران می‌توانند زیرساخت‌های خودشان را براساس نیازهایی که دارند مدیریت و سفارشی‌سازی کنند؛ یعنی در این سرویس می‌توانید نوع ماشین مجازی، نوع سیستم عامل، ظرفیت حافظه یا پردازنده و همه امکانات مدنظرتان را شخصیسازی کنید.
پلتفرم به عنوان یک سرویس (PaaS)
پلتفرم به عنوان یک سرویس (PaaS) یا پلتفرم به عنوان سرویس، یک محیط توسعه و استقرار کاملاً مدیریت‌شده در فضای ابری یا Cloud است. این پلتفرم به توسعه‌دهندگان کمک میکند تا برنامه‌های مدنظرشان را بدون نگرانی درباره مدیریت زیرساخت‌های فیزیکی ایجاد کنند، توسعه دهند، آزمایش کنند و مستقر کرده و مدیریت نمایند.
در این مدل، علاوه‌بر منابع زیرساختی مانند سرورها، فضای ذخیرهسازی و شبکه (که در IaaS نیز موجود است)، ابزارها و خدمات اضافی مانند میان‌افزارها، سیستم‌های مدیریت پایگاه داده و ابزارهای توسعه نیز در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. در نتیجه چرخه عمر توسعه برنامه با این روش بهینه‌تر خواهد شد.
نرم افزار به عنوان یک سرویس (SaaS)
نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS) یا یک مدل توزیع نرم‌افزاری است که در آن برنامه‌های کاربردی وب به‌طور آنلاین و ازطریق اینترنت در دسترس کاربران قرار می‌گیرند. در این مدل رایانش ابری، ارائه‌دهنده سرویس ابری، نرم‌افزارها را روی سرورهای خودش میزبانی میکند.
درنتیجه، کاربران بدون نیاز به نصب، نگهداری یا به‌روزرسانی نرم‌افزار در دستگاه‌های محلی خودشان می‌توانند ازطریق اتصال به اینترنت، از این خدمات استفاده کنند. سرویس‌هایی که روی این نرم‌افزارها میزبانی میشوند، در هرزمان و از هرمکان در دسترس هستند. به‌طور معمول، این نوع از سرویسهای ابری به‌صورت اشتراکی ارائه میشوند و مدل پرداخت آن‌ها ماهانه یا سالانه است.
مقایسه انواع سرویس های رایانش ابری
برای استفاده از انواع سرویس های رایانش ابری مانند IaaS ،PaaS ،SaaS، لازم است تفاوت‌های این سرویس‌ها را نیز بشناسید. به‌طور کلی، تفاوت‌های این سه مدل رایانش ابری عبارتند از:
| جنبه بررسی | IaaS | PaaS | SaaS |
| زیرساخت | این مدل منابع محاسباتی مجازی را تأمین میکند. | این مدل بستر مناسبی را برای توسعه اپلیکیشن فراهم میکند. | این مدل برای برنامه‌های نرم‌افزاری کاملاً توسعه‌یافته استفاده میشود. |
| مدیریت | کاربران ماشین‌های مجازی، فضای ذخیره‌ساز و شبکه را مدیریت می‌کنند. | ارائه‌دهنده پلتفرم، زیرساخت‌های زیربنایی را مدیریت میکند. | فروشنده به‌طور کامل، نرم‌افزار را مدیریت و نگهداری میکند. |
| سفارشی‌سازی | سطح بالای سفارشی‌سازی | گزینه‌های سفارشی‌سازی محدود | حداقل سفارشی‌سازی |
| انعطاف‌پذیری | بالا | متوسط | کم |
| مقیاس‌پذیری | مقیاس‌پذیر در سطح زیرساخت | مقیاس‌پذیر در سطح برنامه | مقیاس‌پذیر در سطح کاربر |
| نمونه‌ها | خدمات وب آمازون (AWS)، مایکروسافت آژور | موتور برنامه Google، Heroku | Salesforce، Google Workspace |
چگونه بهترین سرویس رایانش ابری را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب بهترین سرویس رایانش ابری (Cloud Computing) باید ابتدا نیازمندی‌ها و شرایط کسب‌وکارتان را مشخص کنید، سپس سرویس ابری را سفارش دهید که از هرنظر با نیازمندی‌ها و هزینه‌های برآورد شده‌تان تطابق دارد. ازجمله مواردی که برای انتخاب بهترین سرویس ابری باید درنظر داشته باشید، عبارتند از:
- شناسایی نیازهای سازمان: با توجه به نیازمندی‌های و نوع پردازش داده‌های سازمانتان، می‌توانید یکی از سرویسهای IaaS و PaaS یا SaaS را برای استفاده تهیه کنید.
- بررسی قیمت سرویس و مدل پرداخت: با توجه به بودجه‌ای که برای استفاده از این سرویس‌ها نیاز دارید، می‌توانید سرویسهای پرداخت به ازای مصرف (pay-as-you-go) یا سرویسهای ابری اشتراکی یا ابر خصوصی را تهیه کنید.
- امنیت و حفاظت از دادهها: به تطابق سرویس ابری با استانداردهای امنیتی و پشتیبانی از سرویسهای رمزگذاری دادهها و پشتیبان گیری و بازیابی دادهها توجه داشته باشید.
- عملکرد و سرعت سرویس: حتماً باید زمان تأخیر (Latency) سرویس و پایداری یا Uptime آن را بررسی کرده و سرویسهای ابری سریع با آپتایم بالای 99.9 درصد را سفارش دهید.
- پشتیبانی و خدمات مشتریان: شرکت ارائه‌دهنده خدمات ابری باید در 24 ساعت شبانه‌روز هفته دردسترس باشد و به مشتریان برای رفع مشکلاتشان کمک کند.
- سازگاری و مقیاس‌پذیری: سرویس ابری ارائه‌شده باید با نرم‌افزارها و سیستم‌های مختلف سازگاری داشته باشد و امکان اضافه‌کردن منابع را در شرایط نیاز برای مشتریانش فراهم کند.
- موقعیت جغرافیایی و قوانین سرویس ابری: سرویس ابری باید در نزدیکی منطقه‌ای که مشتریان در آن حضور دارند قرار داشته باشد و قوانین منطقه‌ای، حریم خصوصی و حفاظت از دادهها را رعایت کند.
جمع بندی: انواع ابر در رایانش ابری
انواع ابر در رایانش ابری با هدف تسهیل فرآیند ارائه خدمات کسب‌وکارهای مختلف و راحتی دسترسی کاربران به دادهها و برنامه‌های متنوع راه‌اندازی شده‌اند. Google Docs یکی از سرویسهای ابری که کاربران به‌صورت روزانه از آن استفاده می‌کنند. به‌طور کلی، چه برای راه‌اندازی یک برنامه موبایلی ساده نیاز به زیرساخت داشته باشید و چه هدفتان مدیریت داده‌های بانک و دستگاه‌های دولتی باشد، این سرویسهای ابری هستند که برای این کار کمکتان می‌کنند.
با کمک انواع ابر در Cloud Computing بدون نیاز به تأمین منابع ذخیرهسازی دادهها و منابع محاسباتی می‌توانید از زیرساخت‌های قدرتمندی که به این منظور آماده شده‌اند، استفاده کنید و صرفاً هزینه میزان استفاده از این خدمات را بپردازید.
سؤالات متداول
- رایجترین انواع رایانش ابری کدامند؟
ابر عمومی، ابر خصوصی و ابر ترکیبی، ازجمله رایجترین نمونههای رایانش ابری محسوب میشوند.
- کدام سرویس ابری گرانتر است؟
قیمت‌گذاری سرویسهای ابری براساس نحوه استفاده و سطح خدمات انجام میشود؛ اما به‌طور معمول، سرویسهای ابر خصوصی شخصی‌سازی‌شده، قیمت بالاتری دارند.
- آیا Google Drive یک فضای ابری است؟
بله؛ Google Drive یک فضای ذخیرهسازی ابری بوده که توسط گوگل ارائه شده است. این فضای ابری عمومی، امکان دسترسی و ذخیره فایلها و دادهها را از هردستگاهی با اتصال به اینترنت برای کاربران فراهم میکند.
